ŻYWOT BŁOGOSŁAWIONEJ WŁODZISŁAWY-ADELAJDY, KSIĘŻNICZKI POLSKIEJ, PANI WĘGIER

„Błogosławiona Włodzisława Adelajda urodziła się córką Ziemomysła księciu Polski, jeszcze poganina, i Swiętosławy Anastazji, żony jego, już chrześcijanki, a to na dwa lata przed śmiercią Marinusa Papieża najświętszego urodziła się ona. , Urodziwa, mądra i świątobliwa od młodości aż do późnej starości Chrystusa Jezusa Pana naszego kochająca a przez kapłana Antoniego ochrzczona Włodzisława Adelajda, czemu się nie przeciwił ojciec, książę chrześcijaństwu życzliwy. Ta gdy dorosła, wiele panien Chrystusowi pozyskała. Gdy zaślubioną księciu Gejzie była, jako masz niżej, dwadzieścia lat i więcej starszy był od niej węgierski książę, poganin, czego się bardzo sromała. Posłuszna jednak woli Bożej, objawionej jej przez świątobliwych pustelników Stojsława i Świrada, do obcej onej ziemi, która przed wielu laty obca dla nas nie była, ale zagarnięta przez węgierskich przodków, jechała. Nie pierwej jednak, aż się pokłoniła cudami słynącemu obrazowi Przeświętej, Przeczystej i Wniebowziętej Bogurodzicy, w starym onymże Budzisławiu, gdy na drogę błogosławieństwo brała od kapłanów wraz z otaczającymi ją pannami imieniem Dzierżysława, Stojsława i Budzisława. Te szlachetne dziewice krwią i powinowactwem, życiem też chrześcijańskim zalecone, bo z rodzin dawno Bogu prawdziwemu służących wybrane, do ziemi Gejzy z Włodzisławą i kapłany jechały, aby w służbie bożej księżniczkę wspomnianą wspomagać. Jakoż wypełniły one pobożne nadzieje Adelajdy i pustelników-książąt z nią w ona całkowicie jeszcze pogańską krainę idących. Księżniczka ta nasza i książęta-pustelnicy Stojsiaw i Świrad z dużym dworem Adelajdy, z wielką wspaniałością tamtemu — acz jeszcze pogańskiemu zgoła narodowi — właściwą przyjęta, rychło miłością księcia Gejzy i całego kraju Węgrów cieszyła się. A nic się bez niej w tym kraju nie działo. Mocną ręką ale łaskawie rządziła tym krajem za wolą małżonka swego Gejzy, z którym zaślubił ją nasz Stojsław Wielki, który to kraj Włodzisława Adelajda zaraz Przeświętej i Przeczystej Bogurodzicy ofiarowała, tak jak już z dawna był kraj rodzimy Włodzisławy Adelajdy. Toż i syna swego pierworodnego, jakiego z czasem dał jej Pan Bóg, Stefana, troskliwie w wierze chrześcijańskiej surowo a świątobliwie i wielce mądrze chowała, a nie tylko jego, ale także wnuki swoje, wdową zostawszy, mlekiem wiary świętej karmiła prawdziwie święta babka owa. Posty surowie chowała. Przykazań bożych z miłością strzegła i, aby to poddani a najbardziej domowi czynili, pilnowała. Na rozwój państwa Węgrów także po śmierci Gejzy, który umarł za Grzegorza V papieża najświętszego, jako na swój kraj ro dzinny dbała. Złych poddanych karać dozwoliła, ale nie srogo, sprawiedliwie. Pokutującym prędko przebaczała i do łaski ich przywracała. Na ubogie szczodrobliwa i prawie rozrzutna była, sama biednym i chorym wraz z dziećmi swymi czasu stosownego w wigilie świąt i postu usługiwała, w podziw tym Węgrów wprowadzając. Na wymówienie imienia Marii przeczystej nakazywała Węgrom przyklękać lub schylać się głęboko. Kościoły i klasztory liczne fundowała i one dostatnio uposażała. Świątobliwych kapłanów i biskupów, gdy o takich posłyszała, zaraz do Węgier zapraszała, których gościnnie i uczciwie jak matka przyjmowała i chowała, prosząc ich, aby tylko naród Węgierski w nauce bożej utwierdzali. Nie było ofiary, której by dla nawrócenia zupełnego Węgrów nie złożyła. W tym wszystkim nie przeszkadzał jej Gejza książę, sam też do serca brał nauki małżonki, której wielki rozum i miłość do swego narodu podziwiał, kochał ją za to wielce i stale. Modli twie oddana pięknej starości dożyła, a Węgry tylko raz jeden opuściła, jadąc do Polski, ojczyzny swej, dla nawiedzenia grobu św. Wojciecha i Przeczystej Dziewicy słynącej w Budzisławiu, młodości też swej pamiątek nawiedzając. Umarła zaś mając lat 78 w samo święto Wniebowziętej Przeczystej Bogurodzicy, w południe, z wielkim płaczem syna swego Stefana i książąt i węgierskiego ludu, tudzież żalu w Polsce. Za życia Adelajdy Bóg jej modłów wysłuchiwał, czego oba kraje doznawały. Teraz, jako słyszymy, przez przyczynę księżnej Włodzisławy cuda czyni niemałe na obcej, ale i na naszej ziemi, okazując, jak Mu świątobliwej Pani Węgier cnoty i prace są miłe. A cnoty jej wybitne były: wielka wiara, ufność w Bogu. miłość Boga i bliźnich, sprawiedliwość, miłosierdzie, roztropność, męstwo, czystość stanu bez skaz, pobożność, umartwienie ciała, i z nikim w naszym wieku nie porównana, a osobliwie w niewieście, gorliwość apostolska w szerzeniu wiary świętej w pogańskim kraju onym węgierskim, zanim została księżną jego Adelajda. Nie mniej naszych Świrada i Stojsława z Wojciechem i naszymi męczennikami, z którymi żyje w niebie, ta księżniczka nasza i Pani Węgier — Amen. Żyła ona za panowania szesnastu papieży".

 

Rejestr (synopsis) życia świętych Stosława Benedykta Budzisławskiego, pustelnika, męczennika, towarzysza św. Świrada Jędrzeja wyznawcy, cudotwórcy. 

 

1. In Nomine Domini Amen. Ja Bogusław Maur Zakonu św. O. Benedykta profes, zaczynam pisać rejestr życia, acz nie obszernie, chwalebnego męczennika Pańskiego przedtem pustelnika, apostoła i cudotwórcy zakonu naszego, któregom znał i jednegom z nim rodu jest, niegodny pisarz życia, tak jego. jak i towarzyszów, jako jest poniżej wypisano krótko, wiernie. 

2. Ten to Benedykt Stosław nasz urodził się w drugim roku panowania najśw. papieża Stefana IX 1 w grodziszczu ojca swego Budzisławiu, niedaleko Gniezna a blisko puszczy, gdzie umęczono pięciu braci naszego zakonu. Był on Stosław wyproszony u Matki Niebieskiej przez niepłodnych rodziców, więc synem pierworodnym Zbyluta Jędrzeja, rycerza książęcia i Bogumiły Anny, należących obojga do rodu panów tej ziemi. Bóg go naznaczył imieniem prześw. Matki Zbawiciela Pana, z którym to znakiem na piersi narodził się. Tenże potem Benedyktem nazwany, na chrzcie w Budzisławiu otrzymał imię Stosław Jan, na znak, że imię Matki-Dziewicy po świecie wsławić miał, jako i imperium narodu tego, któremu panuje Bolesław Felix I.Co potem ziściło się w nim nauką zdobnym, gdy i poetą szczególnym tej ziemi był. 

3. Onże wiele hymnów na cześć Boga i Matki-Dziewicy przeczystej, Przeświętej Bogurodzicę opisał i melodiami sławił z innymi, lud i rycerzy jej ucząc w języku krajowym, jako i tego hymnu wojskowego: „Bogurodzica Dziewica, Bogiem wsławiona", której piękności i wzniosłości Otton III cesarz nadziwić się nie mógł a który, tęskniąc za krajem ojczystym, w Magdeburgu napisał był Stosław. Wielu językami Benedykt on mówił, a to z Ducha św. daru się stało i dar bilokacji miał od Boga i Pana naszego. Wiele też i cudów nadzwyczajnych czynił, gdy chorych uzdrawiał, ślepym wzrok, mowę niemym znakiem Krzyża św. przywracał. Gdy wody wielkie za księcia Mieczysława Deodigna I  kraj wielki zalały, Benedykt ze Świradem tak długo się za ludem głodnym modlili, aż wody opadły i ku podziwowi wszystkich i zboża i zwierzęta żadnej szkody nie odniosły, owszem, urodzaj był tem obfitszy. Przez cały ten czas pustelnicy oni nic do ust nie wzięli, jedno „Panie, zmiłuj się“ wołali do Boga i pomocy Maryi i św. Andrzeja, apostoła kraju naszego wzywali. I pomoc przyszła na głos sprawiedliwych bożych sług. Na powietrze bywał Stosław Benedykt czasu modlitwy wzniesiony i ogniem z piersi zionął, co i mnogie ludy oglądały ze strachem i podziwem i nawracali się do prawdziwej wiary; w tym i pogańscy kapłani. 

4. A był ten Stosław prawnukiem sławnego rycerza chrześcijańskiego Budzisława Andrzeja, który z Karolem Wielkim do papieża najśw. Leona 2 jechał. Był on na jegoż koronacji obecny, po której uroczystości od tegoż najwyższego pasterza Leona pozwolenie wziął Budzisław on i wraz kapłana Piotra, który przy kościele przezeń wystawionym na miejscu pogańskiej świątyni w Budzisławiu, a to zaraz w lecie po koronacji i ku uczczeniu wniebowziętej Bogarodzicy Dziewicy, osadzony został. Z czasem wielką i wspaniałą świątynię zbudował, przy której zakonników osadził i tak kult Światowida i Dziewanny wykorzenił, a zaszczepił i ugruntował pobożny i błogosławiony Budzisław cześć Bogarodzicy, której opiece i ród swój i kraj i ziemię zlecił. Tenże Budzisław Andrzej z całym domem swoim i rycerstwem swoim apostolskie — chociaż i od apostolskich czasów chrześcijanie tu w tej ziemi żyli, acz nieliczni — prowadził dzieło, długo bardzo i świątobliwie żyjąc, bo dopiero za panowania papieża Formozousa życia świętego dokonał i pogrzebiony pod kościołem swej fundacji. Był on z chrześćjan Andrzeja św. apostoła. Tego to Budzisława syn Lech Piotr i wnuk Zbylut Andrzej byli heroldami chrześcijaństwa, po św. Andrzeju apostole pewnie największymi i najdzielniejszymi w ziemi Polaków. Jako mniemam, nagrodził ich przeto Bóg tem to Stosławem, co się stał fundamentem pustelników w tymże kraju sławnym ze swym krewnym, najdziwniejszym pustelnikiem Swiradem Andrzejem, który już też umarł i jak za życia, tak i po śmierci cudami wielkimi słynie i sławnym jest w chrześcijaństwie mężem. A o nim niżej pisać będę. 

5. Oni to mnóstwo nawrócili Polan, Węgrów, Prusów i innych ludów i Słowian i nauką i cudami. Ów Świrad błogosławiony starszy był, bo się on w drugim roku papiestwa najśw. Jana XI narodził w Opatowcu, zamku, ale że Benedykt ten pierwiej życie pustelnicze zaczął, bo już w dwunastym roku życia swego na puszczy osiadł nad wodą wielką blisko grodziszcza swego ojca, tedy mu pierwszeństwo i to dla wielkich darów Bożych i niewidzianej pokory jego należy. 

6. Żywność mu postną, co tydzień na puszczę nosiła wspomniana Bogumiła Anna matka jego, niewiasta prawdziwie święta i rzadko widzianej cnoty, dobroci i miłosierdzia chrześcijańskiego, tudzież nabożeństwa do przeczystej Matki Zbawiciela Świata. Na puszczy tęsknoty wielkie miał i pokusy młodzieniaszek i płakał, ale, że pilnie słuchał kapłana Antoniego, męża wielkiej cnoty i świętego także, w wielką przeto urósł mądrość. 

7. Cnoty Stosława Benedykta, błogosławionego męczennika te były szczególne i wielkie, choć i innych nie mało z łaski Bożej dorobił się ów pustelnik. Czystości nieskalanej był. Miłość Pana Boga i bliźniego nie doopisania, jako świadczył ów Antoni i inni i sam Świrad, wielką miał. Wiarę Piotrowi równą a stateczną, roztropność tronu godną. Pokorę zaś taką miał, iż taił swe wielkie pochodzenie, naukę, zasługi, cnoty i stan i cuda. Aleć to wszystko Bóg odkrywał, nawet usty niemowląt, które pojawiającego się Benedykta sławiły, nawet w cudzych krajach, jak w Magdeburgu i Rzymie. 

8. Sami też czarci ryczeli ze złości na widok jego i w gruzy i drzazgi bożkowie pogańscy lub drzewa im poświęcone waliły się, gdy je krzyżem ten to nasz Benedykt żegnał. Był cudotwórcą i na rękach anielskich — jak i Świrad wielki — często z miejsca na miejsce przenoszony, gdy potrzeba tego słusznie wymagała, lub wojska nasze w opresji i z królem były. Anioła swego zawsze widział przy sobie, a to od czternastego roku życia swego, gdy tęsknił sobie pustelniczek on młody. Pokucie srogiej oddany, sroższego jeszcze Świrada Jędrzeja, który rycerski znak przy obrazie Matki Dziewicy przeczystej, przeświętej w Budzisławiu zawiesił i pustelnikiem w siermiędze ostał dla uniknięcia czci ludzkiej się tając, uczniem być chciał Benedykt i był i dosięgnął go w końcu, lubo to cudem żył on Świrad prze dziwny i święty. A nie dziwo to, gdy go wspierał widomie święty apostoł Chrystusowy, a brat Piotra, Andrzej, z którym często rozmowy miewał Świrad i polecenia odeń brał. Miał on też zawsze w komórce swej obraz tegoż świętego cudami nad Gopłem wsławiony wielce. 

9. W Magdeburgu, acz pierwej uczony Stosław uczył się jeszcze u biskupa z podziwieniem jego. 

10. W Rzymie trzykroć był. Mniskie odzienie z rąk opata Romualda wziął i profesję też złożył w jego ręce czcigodne, co potem i Świrad Bonifacy dostąpił, otrzymawszy imię Andrzeja, ukochane w kraju Polan. Wziął też za sprawą Romualda Benedykt ze Świradem misję od papieża Jana X III nawracania gromadnego Polan, Prusów i Węgrów i innych też ludów i plemion. 

11. Z Wojciechem potem w czas długi po raz trzeci do Prusaków już szedł i z Gaudentym i Wawrzyńcem i ubity był, ale żywy wrócił na ten raz. Z miejsca na miejsce przenosić się musiał, jak opat Romuald, bo tylu uczniów doń się garnęło. 

12. Towarzyszów też niektórych godnych miał. Oto ich imiona oboje: Skarbimierz Just w Giewartowie narodzony z ojca Kazimierza i matki Salomei w pierwszym roku najśw. papieża Agapita II, Barnaba Janisław z Konina, Urban Krzesimierz z Krakowa, Wacław Jan z Dobrosława, Grzymisław Feliks z Poznania, Bolesław Józef z Gniezna, Nieznamierz Bartłomiej z Kruszwicy, Zdzisław Andrzej z Budzisławia, Izaak Przemysław i Mateusz Jacław, obaj bracia rodzeni i męczennicy z Gniezna, byli i inni i ja niegodny do nich należałem z radością. Jednak tamci i Wawrzyniec Andrzej z Kalisza są błogosławieni od Boga i Stworzyciela ich. 

13. Tenże Stosław Benedykt i Bogu poświęcone dziewice reguły św. O. Benedykta blisko Budzisławia nad jeziorem osadził. Tam dwie siostry błogosławionych Izaaka i Mateusza święcie żyły: Jargoniewa Anna i Przezdrewa Wiktoria oraz .....k Cecylia i Kazimiera Elżbieta siostry Mieczysława Deodigna I księcia pierwej z Adelajdą od brata Chrystusowi służące, co od matki swej wzięły. 

14. Tegoż Mieczysława Benedykt wraz ze Świradem do przyjęcia chrześcijaństwa skłonił, ile że pełno już dookoła było wyznawców Boga prawdziwego, jedno książęta, rycerze i niewolnicy uparcie w błędach trwali i ze złości do Niemców, złych chrześćjan. Od tegoż Mieczysława Benedykt z Andrzejem i innymi do papieża Benedykta V posłem był. Świątynie ku czci Bogurodzicy Dziewicy żarliwie stawiał i onęż Bożą Matkę sławiły usty, pieśnią i mową i myślą samą 

15. Włodzisławę Adelajdę, którą jeszcze przed Mieczysławem księciem ochrzcił kapłan Antoni ową świątobliwą dziewicę i apostołkę w Gnieźnie i Węgrzech wedle życzenia brata jej i Jana XIII papieża skłonił do małżeństwa z Gejzą księciem Węgier na trzy lata przed śmiercią tegoż najwyższego pasterza świata. A urodziła się ta księżna Adelajda na dwa lata przed śmiercią Mariusa II 8 papieża i w chrześćjańskiej wierze chowaną była. Tęż urodziwą mądrą i świątobliwą dziewicę na panią Węgier przywiózł Benedykt ze Świradem i wielu innymi kapłanami i dworem niemałym i skarbami, aby naród księcia Gejzy Chrystusowi pozyskać Jakoż ochrzcił Benedykt Gejzę i zaślubił, a potem we dwa lata uprosił z Adelajdą u Boga pożądanego i wyczekiwanego syna, któregoż tenże Benedykt ochrzcił Szczepanem, a potem wielki męczennik Wojciech bierzmował. Nawróciwszy w państwie Gejzy i Adelajdy wielu panów i ludu i wojska i utwierdziwszy w wierze, ku żalowi niezmiernemu księżny Adelajdy i chrześćjan, pustelnicy nasi do ojczyzny powrócili, ucząc po drodze ludy. Przedtem atoli otworzyli więzienia węgierskie, gdzie mnogo ludzi za długi uwięzionych było, na co Gejza zezwolił wspaniały. 

16 Odprawiwszy poselstwo swoje w góry się udali rzeką Dunajcem i Popradem i tam życie pustelnicze prowadzili, nie zaniedbując pouczać pobliskich ludów. Życie ich pełne cudów było, bo Bóg chciał mocno w wierze ten naród słowiański —pewno nie bez przyczynienia się św. apostoła naszego Andrzeja — w wierze i świątobliwości umocnić. Dłużej mieszkali pustelnicy nasi wśród Ślęzan, Opatowcu, Budzisławiu i indziej, jako to wszystkim wiadomo, boć sławniejsi są oni od królów samych. 

17. Toteż cesarzowi Ottonowi III do Gniezna towarzyszyli. 

18. Poczem za panowania Jana XVII papieża osiedli na zawsze w opactwie św. Hipolita w górach i tamże już do śmierci trwali, jedno na święto Wniebowzięcia w ukochanym swoim grodziszczu Budzisławiu zjawiał się on wielki Benedykt Stosław czasem ze Świradem Andrzejem i kazania o Bogurodzicy przeczystej miał, bo do niej i do tego miejsca świętego miał afekt. Tamże, na górze Zobor nazwanej podlegali opatowi Filipowi, bo przedtem do innego opactwa należeli oni, ale i zreformowali klasztor ten wkrótce i inne, z czego wielkie prześladowanie od złych odnieśli. Tedy się oddzielili i w skalnem wyżłobieniu za pozwoleniem i błogosławieństwem tegoż opata osiedli. A gdy bardzo głodem zmożeni byli orzeł im posiłek przynosił. Z puszczy często tam zachodził Benedykt, bo młodszy był, gdy Świrad cierpiący był srodze, a w niczym sobie nie folgował, ku żałości towarzysza i opata. Benedykt ów za ucznia Świrada uchodził, chociaż z początku Świrad odeń nauki brał, gdy w zakonie od opata Romualda imię Andrzeja wziął. 

19. Tenże Świrad był synem Dysława Marka i Dobrosławy Agnieszki, świętej niewiasty i krewnej bł. Skarbimierza Justa. Miał ci on i siostrę Bogu poświęconą Cieczysławę Agatę, która z palmą męczeńską od pogan zabita za Benedykta VII papieża, do nieba w Koninie poszła. Ten to czcigodny Świrad rycerzem najgodniejszym był na dworze cesarza rzymskiego, a potem z księciem Mieszkiem okrutnego Gerona wojował dzielnie, nim zawiesił zbroję u ołtarza Bogurodzicy na rozkaz św. Apostoła Andrzeja. 

20. Zostawszy Świrad mnichem, apostołem stał się takim i pokutnikiem, że ledwo kto słyszał o podobnym w chrześcijaństwie. Z natchnienia to Bożego było a w intencji nawrócenia całego rodu Słowian i uwolnienia ich od Niemców srogich, których okrucieństwa sam doznał i oglądał. Toteż potem czasu wojen Bolesława króla z nieprzyjaciółmi, którzy chrześcijaństwu bardzo przeszkadzali, u boku jego jakby cherubini z mieczami ognistymi od Niemców i naszych widziani są, co do zwycięstwa naszym pomagało. Toż i teraz, po śmierci dwa razy już uczynili, ukazując się wojsku naszemu. 

21. Jak ciężkie i pokutnicze życie z miłości ku Boga prowadził Świrad Andrzej pokazuje się i z tego, iż nawet spoczywając trapił ciało swe wielce, żelaznym łańcuchem mocno opasan, oparty o kolczaste drzewo, tarzając się w cierniu, z czego że nie umarł dziw wielki i cud prawdziwy, gdy to długie lata trwało. Widać była ta ofiara za lud swój przyjemna Bogu najwyższemu i łaską Wszechmocnego go chroniła. 

22. Dziwne on z Benedyktem umiał łączyć pokutę tak srogą z apostolstwem i służbą panującemu panu swojemu, co i to bez łaski Najwyższego nie było. Toć nieraz z kryjówek puszczy wydobywali go panowie tej ziemi i biskupi, by przed nimi mówił, radził i pomagał. Prosili, by pokój jednał. Czynił też wielkie cuda. Zapieklonych w grzechach nawracał. 

23. Ręczną, ciężką pracę miłował dla pokuty, w czem mu nieraz anioł pomagał i z ran leczył jak Tobiasza i podpierał w starości, a nawet z miejsca na miejsce go przenosił, jako i do obrazu umiłowanego Maryi Dziewicy przeczystej, gdzie był zbroję swą zostawił i wszystkie godności i nadzieje ziemskie. Patrzył na to Benedykt Stosław, widziałem i ja niegodny nieraz, co Bóg z nim czynił. 

24. Szatan, ów zazdrośnik, nie mogąc Świrada skusić, straszył go okropnie w pustyni; to zjawiał się jako poseł od księcia, radząc, by zrzucił mniską kapicę a zbroję wziął i ratował od okrutnych Niemców naród swój, to opowiadał, że cały kraj ginie od nieprzyjaciół; gdy te sztuki szatańskie nie pomogły — bił go i ze skały zrzucił Andrzeja i byłby zabił, gdyby Anioł Boży nie otoczył ramieniem swym. Był to zjawiający się Michał św., którego obronie polecił państwo swoje Bolesław król. A wołał doń o pomoc i Bogarodzicy patronki kraju tego Świrad z głębi serca przerażony wieścią złą. Nie wiedział bowiem z początku, iż to szatan był. Dopiero, gdy wezwał na pomoc Bogarodzicy Dziewicy i św. Michała, ujrzał szkaradnego szatana. I Benedykt też podobne boje prowadził z tym potworem piekielnym. 

25. Gdy Bolesław król posiał owych dwuch pustelników, a z nimi innych, do kraju górskiego odzierżonego przez siebie, by tam misję sprawowali i wglądali w sprawy kraju tego i Moraw, oni to wiernie wypełniwszy, w pokucie swej i na modlitwie trwali, śląc posły do opata Romualda o nowych misjonarzy do pracy, bo sami sterani już byli i niemocni. Tam do nich zbiegali się rycerze i pospólstwo po naukę i uzdrowienie. 

26. I odnieśli zdrowie Godzisław i Częstobór rycerze znaczni, a już dogorywający, gdy nad nim ręce podniósł wielki on Świrad. Toż i Czcirad i Jaropełk książęta za sprawą u Boga Stosława czcigodnego. I sam chory opat Filip i inni. Miał też nad nim opat ów opiekę i chronił ich pokorę. 

27. Nawiedził ich na górze Zobor Gejza książę i Adelajda i Stefan królewicz i rycerstwo węgierskie jako swych chrzcicieli i ojców i dary złożyli, które oni zaraz przy Gejzie opatowi zwrócili nie tykając się złota. Wśród tej pokuty i pracy zawsze widziani byli wesołymi i cieszącymi drugich. Nawet dla łotrów byli łaskawi i miłosierni. 

28. Gdy jeszcze byli apostołowali na wyspie Rujanie, ubici obaj srodze, do więzienia wtrąceni, przez anioła, który ich na świecie skazanych uwolnił przy wielkim szumie wiatru do Bolesława odwiezieni są. Po wodach suchą nogą jak po ziemi szedł Świrad sędziwy, gdy mu do kościoła trzeba było.

29. Opisać życie tych pustelników całe trudno, bo wiele by ksiąg zawierać musiało. Anioł by to potrafił. Mnie nędznemu, gdym też już starości doszedł, a i nie wszystkie sprawy ich znam, bo skryte je mieć ci mężowie boscy chcieli, trudno. Aleć i tego dość na chwałę i wysławienie Boga, którego oglądać poszedł 16 lipca w asyście aniołów, św. Michała i Andrzeja apostoła tudzież samej patronki tego kraju i monarchini najwyższej Bogarodzicy, jako to Benedykt i opat Filip i inni widzieli byli. A stało się w pierwszym roku panowania Sergiusza IV papieża. A śmierć jego opłakiwał król Bolesław i kraj ogromny jego. 

30. Po nim żałosny Benedykt zamieszkał pustelnię Świradową i też same narzędzia, co Andrzeja, raniły i jego święte ciało. Żył już niecałe trzy lata i za tegoż najśw. ojca Sergiusza panowania, przed śmiercią onegoż umęczony za wiarę od pogan tegoż kraju jest. 

31. Chcieli oni w księgach, jakie pisał uczony Benedykt, znaleźć skarby opackie. Aleć ubogi był męczennik i tylko księgi i narzędzia pokutne znaleźli oni i na ciele jego mocno storturowanym, jak było i ciało Świrada. Męczennik — jako jest od łotrów owych wiadomo, gdyś ci zdjęci strachem w czas niejaki nawrócili się — modlił się słowami Szczepana św. i błogosławił zabijających go i do pokuty ich namawiał, by wiecznie nie zginęli. Stało się to przed świętem Wniebowzięcia na dwadzieścia i pięć dni. 

32. Wnetże po męczeństwie pięć gwiazd otoczyło i jasność i śpiewanie dziwne ptasząt. Zlecieli się i orłowie wielcy, czem okrutnie przerażeni mordercy utopili święte ciało męczennika Chrystusowego i apostoła tej i wielu innych ziem Bolesławowych i księcia Gejzy w rzece, Wag nazwanej. Aleć i tam orłowie a raczej aniołowie w ich postaci, strzegli męczennika, który jak orzeł sam bystry był i radą panującym służył. Po śmierci Benedykt Stosław okazywał się nad kościołem w Budzisławiu i Gnieźnie wśród pięciu płomieni z rękami wzniesionymi jak do błogosławienia a przed nim była korona królewska. Stąd zaraz o jego przejściu do nieba dowiedzieli się rodacy i król i rycerstwo. 

33. Rychło cuda wielkie sprawił Bóg na grobie obu pustelników. Trzem umarłym życie zwrócone jest na ich grobie, w tem jednego mnicha naszego, imieniem Zenona. 

34. Tyle na teraz o nich, którym to obu męczennikom, boć i Świrad prawdziwie nim był, polecam siebie, króla, zakon i najmiłościwszego papieża Benedykta VIII, który oby żył długo i sprzyjał Bolesławowi królowi. Amen.

---

tagi:

	Gotoxy76
	19 lutego 2025 07:57

24     660    2 zaloguj sie by polubić